มนุษย์เรากับความเชื่อเป็นสิ่งที่ผูกพันกันมานาน วันนี้เราจะยกเอาเกร็ดความรู้เรื่องความเชื่อกับพรรณไม้ ที่เกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของคนไทยเราที่มีมาตั้งแต่โบราณมาฝากทุกท่านกันค่ะ
ในอดีตคนไทยเรามักจะคุ้นเคยกับพืชอย่างดี โดยเฉพาะพืชสมุนไพรที่ใช้บรรเทารักษาโรค ต่อมาเมื่อมีอิทธิพลจากวัฒนธรรมที่ต่างๆ บ้างก็ว่าวัฒนธรรมมอญ บ้างก็ว่าวัฒนธรรมขอมโบราณ ที่นิยมนำพืชเฉพาะกลุ่มที่มีหัวบ้าง ไม่มีหัวบ้าง มาใช้ทำยา เคี้ยว เพื่อความเชื่อเรื่องความคงกะพัน ป้องกันอันตราย โดยมาภายหลังเรียกพืชกลุ่มที่ใช้ประโยชน์เรื่องยา และความเชื่อนี้ว่า “ว่าน” และเมื่อมีการศึกษาพืชที่ใช้ความเชื่อและสามารถเป็นยาสมุนไพรเหล่านี้กันมากขึ้น จึงพอจำแนกได้ว่า กลุ่มพืชที่เป็นพืชด้านความเชื่อของไทยเรามีอยู่ 3 กลุ่มหลักๆ คือ
- กลุ่มว่านสี่ทิศ เช่น ว่านกุมารทองหรือว่านแสงอาทิตย์ ว่านมหาลาภ ว่านนางคุ้ม ว่านสี่ทิศเป็นต้น พืชกลุ่มนี้นอกจากจะเชื่อเรื่องการค้าขายดี มีโชคลาภ แล้วยังใช้เป็นไม้ประดับ บางชนิดยังสามารถสกัดเป็นน้ำมันหอมระเหยเพื่อทำเป็นน้ำหอมหรือสมุนไพรอีกด้วย
- กลุ่มบอน เช่น ว่านสิงหโมรา ว่านเสน่ห์จันทร์ขาว ว่านพญากาเผือก เชื่อเรื่องเมตตามหานิยม ป้องกันภูตผีปิศาจ แม่ว่าพืชกลุ่มนี้หลายชนิดจะมีพิษจากผลึกแคลเซียมออกซาเลต แต่บางชนิดยังทานได้ และส่วนมากนิยมปลูกประดับเนื่องจากความงามของรูปทรงใบที่เป็นเอกลักษณ์
- กลุ่มขิงข่า เช่น ว่านมหาหงส์ ว่านพญาหงส์ทอง ว่านขิงแดง ว่านขมิ้นชัน พืชกลุ่มนี้ส่วนใหญ่มักใช้ประกอบอาหาร เป็นสมุนไพร หรือเครื่องเทศ ความเชื่อจากการปลูกคือความเชื่อด้านผู้คนเมตตาเอ็นดู
และในปัจจุบันนี้ไม่เพียงความเชื่อและสมุนไพรเท่านั้น พืชเหล่านี้ได้ถูกนำมาตกแต่งบ้าน สถานที่กันมากขึ้น และมักจะถูกรวมเป็นไม้มงคลที่ใครๆ ต่างก็อยากจะหามาปลูกกันนั่นเองค่ะ
