สัมผัสมนต์เสน่ห์วัฒนธรรมของชาวมาไซ ณ สวนประเทศเคนย่า
“เคนย่า ชนเผ่ามาไซ สัตว์ป่าน้อยใหญ่ ท่ามกลางพื้นที่แบบทุ่งหญ้าสะวันน่า ”
เคนย่าถือเป็นหนึ่งในประเทศแถบแอฟริกาที่มีสภาพภูมิประเทศและวัฒนธรรมอันโดดเด่น ทั้งลักษณะภูมิประเทศแบบทุ่งหญ้าสะวันนาที่เต็มไปด้วยเหล่าสัตว์ป่าน้อยใหญ่ตามธรรมชาติ เป็นแหล่งสถานที่ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ของโลกที่ดึงดูดผู้คนจากทั่วทุกมุมโลกเข้าไปศึกษาและส่องสัตว์เจ้าป่า นอกจากความหลากหลายทางชีวภาพแบบทุ่งหญ้าสะวันนาแล้ว ยังมีวัฒนธรรมของชาวมาไซที่สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตความเป็นอยู่อันเป็นเอกลักษณ์สอดคล้องไปกับการอนุรักษ์สัตว์ป่าในทุ่งหญ้าสะวันนา และมีวัฒนธรรมที่น่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง เช่น การสร้างที่อยู่อาศัยแบบไม่ถาวร วัฒนธรรมการกระโดด และศิลปะจากลูกปัด
การสร้างที่อยู่แบบไม่ถาวรของชนเผ่ามาไซหรือกระท่อมชนเผ่าของชาวมาไซ ถือเป็นหนึ่งในสถาปัตยกรรมที่มีแนวคิดสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตของชนเผ่ามาไซได้เป็นอย่างดี เนื่องจากชาวมาไซเป็นชนเผ่าที่เลี้ยงสัตว์แบบเร่ร่อน ไม่นิยมเพาะปลูก แต่เน้นไปที่การเลี้ยงสัตว์เป็นหลัก จึงมีการย้ายถิ่นฐานบ่อยครั้ง และอพยพออกจากพื้นที่ทุก ๆ 1-3 เดือนเพื่อหาดินแดนที่อุดมสมบูรณ์ โดยกระท่อมมักจะสร้างด้วยการนำเอาต้นการบูรมาทำเป็นโครงสร้างแบบทรงกลม เนื่องจากต้นการบูรมีกลิ่นฉุน ทำให้ไม่เกิดปัญหาจากปลวกมากนัก หลังจากนั้นจะฉาบด้วยดินเหนียวผสมกับมูลสัตว์ และทิ้งไว้เพื่อรอให้ความร้อนจากแสงแดดสาดส่องจนแห้ง วัสดุอุปกรณ์ในการสร้างบ้านของชาวมาไซมักจะเป็นวัสดุที่หาได้จากป่าและทุ่งหญ้าสะวันนา ซึ่งนอกจากจะเป็นวัสดุที่หาได้ง่ายจากธรรมชาติแล้ว ยังสามารถย่อยสลายไปในธรรมชาติได้อย่างง่ายดาย นอกจากนี้ชนเผ่ามาไซยังมีวัฒนธรรมการกระโดดที่เป็นจุดเด่น ซึ่งพิธีกรรมการกระโดดนี้เป็นการแข่งขันให้ความบันเทิงและแสดงความแข็งแกร่ง โดยการกระโดดมีความหมายอย่างยิ่งสำหรับชาวมาไซ ซึ่งถ้าหากใครสามารถกระโดดสูง จะดึงดูดใจสำหรับเพศตรงข้ามและเพื่อนร่วมสังคม อีกทั้งการกระโดดยังเป็นส่วนหนึ่งในการเลือกหัวหน้า นอกจากการกระโดดสูงแล้ว ชาวมาไซยังมีการแต่งกายที่มีสีสันโดดเด่น โดยเฉพาะเครื่องประดับที่ได้มาจากศิลปะงานลูกปัด ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีว่าเป็นงานศิลปะที่มีเอกลักษณ์ของชาวมาไซ โดยหญิงชาวมาไซมักจะรวมตัวกันประดิษฐ์งานลูกปัดได้ทุกที่ไม่ว่าด้านนอกหรือด้านในกระท่อม เครื่องประดับ สร้อยคอ กำไล และจี้สีสันสวยงาม มักจะเป็นเรื่องธรรมชาติสำหรับผู้หญิง พวกเขารู้วิธีการประดิษฐ์สิ่งเหล่านี้ด้วยลูกปัด ถึงแม้ว่างานลูกปัดจะเป็นงานของหญิงชาวมาไซ แต่ชายชาวมาไซสามารถสวมใส่ได้เช่นเดียวกัน งานลูกปัดของชาวมาไซสามารถบ่งบอกอายุและสถานะทางสังคมได้ สำหรับชาวมาไซที่ค่อนข้างมีสถานะทางสังคมสูงมักจะสวมใส่เครื่องประดับลูกปัดที่มีสีสันและซับซ้อน หญิงชาวมาไซประดิษฐ์งานลูกปัดมานานจนกลายเป็นงานอดิเรก ซึ่งก่อนที่ยุโรปจะเข้ามามีอิทธิพลในแอฟริกา ชาวมาไซประดิษฐ์งานลูกปัดเหล่านี้โดยใช้วัสดุธรรมชาติ เช่น ดินเหนียว ไม้ กระดูก ทองแดง และทองเหลือง เป็นต้น แต่ในช่วงศตวรรษที่ 19 ยุโรปได้นำเอานวัตกรรมลูกปัดแบบแก้วเข้ามายังทวีปแอฟริกา
จากความโดดเด่นของประเทศเคนย่า อุทยานหลวงราชพฤกษ์ จังหวัดเชียงใหม่ ได้จำลองเอกลักษณ์มาไว้ที่สวนนานาชาติ (สวนประเทศเคนย่า) ไม่ว่าจะเป็นกระท่อมของชาวมาไซ รูปปั้นสัตว์ป่า การตกแต่งทางสถาปัตย์ และพืชพรรณท้องถิ่น ที่ให้ความรู้สึกกับบรรยากาศสไตล์แอฟริกาของเคนย่าได้ดีทีเดียว
เอกสารอ้างอิง
เรื่องแปลกที่คุณอาจไม่รู้เกี่ยวกับ 'ชนเผ่ามาไซ'. (ออนไลน์). สืบค้นจาก: https://www.gypzyworld.com/photo/view/1278 [15 มกราคม 2564].
Lorraine Masemola. (2018). The meaning behind the Maasai bead work. (ออนไลน์). สืบค้นจาก:
https://www.nomadafricamag.com/the-meaning-behind-the-maasai-bead-work/.
[15 มกราคม 2564].
เผ่ามาไซ (Maasai). (ออนไลน์). สืบค้นจาก: http://sociology-a.blogspot.com/2013/07/maasai.html?m=1
[15 มกราคม 2564].
