หัวจะปวด!! กับพรรณไม้ชื่อเหมือน วันนี้แอดมินจะพาทุกท่านมาปวดหัวด้วยกันกับสตอรี่ชื่อเหมือนของ “ต้นตีนเป็ด” กันค่ะ
ต้นตีนเป็ดในแว๊บความคิดแรกของหลายท่าน คือ ต้นตีนเป็ดหรือพญาสัตบรรณที่มีกลิ่นหอมจนฉุน บางทีก็ฉุนจนละเป็นลมกันใช่มั้ยคะ? แต่ในความจริงแล้ว พรรณไม้ที่มีชื่อซ้ำอย่างตีนเป็ดเหมือนกันมีหลายชนิด และมีความโดดเด่นต่างกันไป แม้ว่าบางชนิดจะอยู่คนละสกุล (Genus) คนละวงศ์ (Family) ไม่ได้มีความใกล้เคียงกับใครเลย วันนี้แอดมินก็เลยจะมานำเสนอการสังเกต และแยกตีนเป็ดกันค่ะ ว่าเป็นชนิดไหนกันแน่ เราไปดูกันเลย
** ตีนเป็ด ในวงศ์ Apocynaceae
- ตีนเป็ดน้ำหรือตีนเป็ดทะเล Cerbera odollam
- ตีนเป็ดทราย Cerbera manghas
ตีนเป็ดทั้งสองชนิดนี้ จะมีลักษณะที่คล้ายกัน คือ ใบเดี่ยว สีเขียวเข้ม ออกเป็นกระจุกแน่นที่ปลายกิ่ง รูปไข่กลับ มีดอกสีขาว ออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง มี 5 กลีบ และมีกลิ่นหอม ส่วนที่ต่างกันอย่างเห็นได้ชัดเลยก็คือ ตรงกลางดอก ดอกของตีนเป็ดน้ำจะมีแต้มสีเหลืองตรงกลาง ส่วนดอกของตีนเป็ดทรายจะมีแต้มสีแดงชมพูตรงกลาง ผลจะมีลักษณะกลมสีเขียว เมื่อสุกจะมีสีแดง และมีน้ำยางสีขาวที่เป็นพิษทุกส่วนของต้น
แอดเคยเห็นเขานำผลแห้งของต้นตีนเป็ดน้ำมาขัดล้างทำความสะอาด และน้ำไปปลูกต้นไม้ได้ด้วยนะ
- ตีนเป็ดแดง Dyera costulata
ใบจะออกแบบเดี่ยว สีเขียว ขอบใบ เส้นใบ และก้านใบจะมีสีม่วงแดง โคนใบแหลม ยอดอ่อนสีม่วงแดง ดอกจะออกเป็นช่อแบบซี่ร่มที่ปลายกิ่ง มีสีขาว 5 กลีบ เรียงตัวเป็นรูปกงล้อ บริเวณด้านนอกกลีบและกึ่งกลางดอกเป็นสีขาวถึงม่วงแดง กลิ่นหอม ออกดอกตลอดปี ผลออกเป็นฝักคู่โค้งกางออก เมล็ดรีมีปีกบางๆ นิยมปลูกประดับสวน
- ตีนเป็ด / พญาสัตบรรณ Alstonia scholaris
ใบเดียว ออกเป็นวงรอบกิ่งมีประมาณ 7 ใบ (สัตหรือสัตตะ ที่แปลว่า 7 นั้นเองค่า) จะมีดอกสีเขียวอ่อน เป็นช่อตามปลายกิ่ง มีกลิ่นหอม ถึงฉุนแรงมากๆในช่วงหัวค่ำ บางคนเมื่อได้กลิ่นถึงขั้นเวียนหัวกันเลยทีเดียว ดอกจะออกในช่วงต้นฤดูหนาว ผลจะมีลักษณะเป็นฝัก เมื่อแก่จะแตกออกและมีขุยสีขาวๆติดกับเมล็ดปลิวไปตามลม
ถึงแม้ว่าดอกจะมีกลิ่นที่ฉุนจนบางคนไม่ชอบสักเท่าไหร่ แต่ตีนเป็ดมีประโยชน์ในการดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์นะจ๊ะ
** ตีนเป็ด ในวงศ์ Bignoniaceae
- ตีนเป็ดฝรั่ง Crescentia alata
ใบประกอบมี 3 ใบย่อย มักออกตามกิ่งหรือลำต้น ปลายมน โคนเรียวแหลม ขอบเรียบ ก้านใบมีปีกทั้งสองข้าง ดอกเดี่ยว ตามลำต้นและกิ่งแก่ รูปแตรป่องตรงกลาง สีเขียวอมม่วงและน้ำตาลแดง ดอกบานตอนกลางคืน กลิ่นเหม็นหืน ผลรูปรี สีเขียว ออกตามกิ่ง
เป็นยังไงกันบ้างค่ะ พอจะทราบลักษณะของตีนเป็ดทั้งหลายบ้างแล้วหรือยัง ถ้ายังสับสนอยู่ลองดูภาพประกอบด้านล่างได้ค่ะ แต่ถ้าใครอยากจะมาดูต้นจริงๆ สามารถมาเที่ยวชมได้ที่อุทยานหลวงราชพฤกษ์นะ