เรื่องเล่าพรรณพฤกษาอาเซียน ตอนที่ ๖
(Ep. 2/3)

ซิมปอร์ ดอกไม้ประจำชาติของบรูไนดารุสซาลาม

Simpor is the National Flower of Brunei Darussalam

จากบทความเรื่องเล่าพรรณพฤกษาอาเซียน ตอนที่ ๖ (Ep. 1/3) มาติดตามสื่อสัญลักษณ์ดอกซิมปอร์ ดอกไม้ประจำชาติของบรูไนดารุสซาลามกันครับ

ธนบัตรสกุลเงินดอลลาร์บรูไน (BND; B$)

          ตั้งแต่อดีตการพิมพ์ธนบัตรเพื่อใช้ในยุคแรก ๆ ของประเทศบรูไนยังไม่ปรากฏรูปภาพดอกไม้ชนิดใดอยู่บนธนบัตร ครั้นในปี ค.ศ. 1996 ธนบัตรฉบับละ 1 ดอลลาร์บรูไน (B$1) ปรากฏรูปภาพดอกไม้ชนิดหนึ่งที่ชาวบรูไนเรียกขานนามในภาษาพื้นเมืองว่า ‘SIMPOR’ ดอกซิมปอร์ปรากฏด้านหน้าของธนบัตร และได้ระบุคำบรรยายใต้รูปภาพดอกไม้ชนิดดังกล่าวว่า ‘SIMPUR GAJAH’ และคำในวงเล็บในบรรทัดที่สองระบุว่า ‘RIVERSIDE SIMPUR’ จากการสืบค้นข้อมูลพบว่าชื่อดังกล่าวนั้นมีความสัมพันธ์และหมายความถึงพืชอยู่ 2 ชนิด

          ดอก ‘SIMPUR GAJAH’ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า ‘Dillenia reticulata King’และพืชอีกชนิดหนึ่ง

         คือ ‘RIVER SIMPOR’ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า ‘D. beccariana Martelli’ ซึ่งมีความหมายที่ใกล้เคียงกับชื่อ ‘RIVERSIDE SIMPUR’ ซึ่งระบุไว้บนธนบัตร และยังเป็นชื่อที่ใช้สื่อสารเพื่อบ่งบอกถึงสถานะหรือคำในระดับเดียวกันคือ ชื่อสามัญภาษาอังกฤษ

          ต่อมาในปี ค.ศ. 2011 และ ค.ศ. 2013 จนถึงปัจจุบัน ธนบัตรฉบับละ 1 ดอลลาร์บรูไน (B$1) ยังคงรูปภาพดอกซิมปอร์ไว้ดังเดิม แต่ได้เปลี่ยนคำบรรยายใต้รูปภาพเสียใหม่ว่า ‘BUNGA SIMPUR’ และคำในวงเล็บในบรรทัดที่สองก็เปลี่ยนใหม่ว่า ‘DILLENIA SUFFRUTICOSA’ แม้ว่ารูปแบบของการพิมพ์ชื่อจะไม่ถูกต้องสำหรับหลักการเขียนชื่อวิทยาศาสตร์ แต่ก็ทำให้เราทราบได้ว่าดอกซิมปอร์ข้างต้นนั้นหมายความถึงซิมปอร์อีกชนิดหนึ่งที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า ‘D. suffruticosa (Griff.) Martelli’ จะเห็นได้ว่า ชื่อต่างกันกับพืช 2 ชนิด ที่ได้กล่าวไว้ก่อนหน้านี้แล้ว และถ้าประมวลข้อมูลตั้งแต่ต้นจนอ่านมาถึง ณ จุดนี้เราอาจที่จะอนุมานได้ว่า ดอกซิมปอร์ที่หมายถึงดอกไม้ประจำชาติบรูไนนั้นอาจหมายถึงพืชต่างชนิดกัน 3 ชนิด คือ

          RIVER SIMPOR           (D. beccariana Martelli)

          SIMPUR GAJAH           (D. reticulata King) และ

          BUNGA SIMPUR          (D. suffruticosa (Griff.) Martelli)

APEC : Asia Pacific Economic Cooperation, 2000; Brunei Darussalam

         สำหรับการประชุมความร่วมมือทางเศรษฐกิจของประเทศในเอเชียและแปซิฟิก โดยในครั้งดังกล่าวประเทศบรูไนได้รับเกียรติให้เป็นเจ้าภาพในการจัดการประชุมระหว่างวันที่ 15-16 พฤศจิกายน ค.ศ. 2000 ประเทศบรูไนได้นำดอกไม้ประจำชาติอย่างดอกซิมปอร์เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งสำหรับใช้ออกแบบโลโก้สัญลักษณ์ของงานประชุมในครั้งนี้อย่างเป็นทางการ โดย Dr.s. Idris M. (Forestry Department-Ministry of Industry and Primary Resources) ได้กล่าวถึง Bunga Simpor หรือดอกซิมปอร์ที่ใช้เป็นภาพพื้นหลังของโลโก้สัญลักษณ์ของงานประชุมในครั้งนี้ว่า “ดอกซิมปอร์ที่กำลังเบ่งบานนั้นหมายถึงการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจที่ดีขึ้นของประเทศบรูไน ใบซิมปอร์สีเขียวนั้นแสดงให้เห็นถึงระดับความเจริญก้าวหน้าทางเศรษฐกิจ ผลซิมปอร์เป็นดั่งสัญลักษณ์แห่งการลงทุนทางเศรษฐกิจของประเทศบูรไน นอกจากนี้ซิมปอร์ยังมีลักษณะพิเศษอีกประการหนึ่งที่สำคัญคือ เป็นพืชที่มีความแข็งแรง อดทน สามารถที่จะงอกงาม และเจริญเติบโตดำรงชีวิตให้อยู่รอดได้ในแหล่งที่อยู่อาศัยในพื้นที่ที่มีความแตกต่างกันได้เป็นอย่างดี คล้ายดังความเข้มแข็งของประเทศความร่วมมือทางเศรษฐกิจในเอเชียและแปซิฟิก ซึ่งมีเสถียรภาพที่มั่นคง และมีความสามารถที่จะรับมือกับปัญหาต่างๆ ที่มีความท้าทาย โดยเฉพาะปัญหาในทางด้านเศรษฐกิจต่อไปภายหน้า”

       ประเทศบรูไนได้จัดพิมพ์ดวงตราไปรษณียากรที่ระลึกหรือแสตมป์ชุด Asia Pacific Economic Cooperation, 2000 ออกวางจำหน่ายในวันที่ 15 พฤศจิกายน ค.ศ. 2000 โดยแสตมป์ 1 ชุด มี ทั้งหมด จำนวน 3 ดวง แต่ละดวงเป็นภาพที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจในด้านต่างๆ ที่สำคัญของประเทศบรูไน พร้อมด้วยโลโก้สัญลักษณ์ของการจัดการประชุมในครั้งนี้ โดยจัดจำหน่ายในราคาท้องถิ่น ดวงละ 20 เซนต์ 30 เซนต์ และ 60 เซนต์ (สกุลเงินดอลลาร์บรูไน; B$)

         นอกจากนี้ยังได้จัดทำเหรียญกษาปณ์ที่ระลึก APEC 2000 Brunei Darussalam ทำด้วยโลหะ cupronickel หรือ copper-nickel ซึ่งหมายถึงโลหะผสมของทองแดงที่มีนิกเกิล ผสมเหล็ก และแมงกานีสเป็นส่วนประกอบเพิ่มเติม แม้จะมีปริมาณทองแดงสูง แต่เนื้อโลหะผสมนี้จะเป็นสีเงิน น้ำหนัก 9.80 กรัม เส้นผ่านศูนย์กลาง 27.30 มม. ความหนา 1.90 มม. ได้รับอนุญาตให้ผลิตจำนวน 3,000 เหรียญ ณ วันที่ 18 พฤศจิกายน ค.ศ. 2000 โดยมูลค่าที่ระบุไว้บนเหรียญราคา 2 ดอลลาร์สหรัฐ ($2) ซึ่งด้านหน้าเหรียญเป็นพระบรมฉายาลักษณ์สุลต่าน Haja Hassanal Bolkiah แห่งบรูไน และมีโลโก้สัญลักษณ์ของการจัดการประชุมในครั้งนี้อยู่ด้านหลัง

        ดอกไม้ประจำชาติของบรูไนที่ใช้สำหรับออกแบบโลโก้สัญลักษณ์การประชุมในครั้งนี้ได้อ้างถึงดอกซิมปอร์หรือ Bunga Simpor (Dr.s. Idris M.) พร้อมทั้งอธิบายความหมายไว้เป็นเชิงสัญลักษณ์ดังได้กล่าวมาแล้วข้างต้นนั้น หมายความถึงดอกซิมปอร์ชนิด D. suffruticosa (Griff.) Martelli

ดวงตราไปรษณียากร: Brunei Darussalam; Flora stamps, 2003

          เนื่องจากประเทศบรูไนมีพรรณไม้ที่มีความหลากหลายอย่างมากประเทศหนึ่งในภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ และเพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์ พร้อมทั้งยังได้อวดโฉมความงดงามของพรรณไม้พื้นถิ่นของประเทศ จึงได้จัดทำดวงตราไปรษณียากรหรือแสตมป์ ในหมวดดอกไม้พื้นถิ่นของประเทศบรูไน ที่มีลักษณะสวยงามและโดดเด่นในด้านต่าง ๆ ออกวางจำหน่ายอย่างต่อเนื่องเรื่อยมา สำหรับในปี ค.ศ. 2003 เป็นแสตมป์ชุด ดอกไม้พื้นถิ่นที่เป็นพืชสมุนไพร (Flower of Medicinal Plants) แสตมป์ชุดนี้ได้นำเสนอไม้ดอกที่มิใช่มีแค่เพียงรูปทรงหรือสีสันที่สวยงามชวนให้หลงใหลเท่านั้น แต่แสตมป์ดอกไม้ชุดนี้ยังเป็นดอกไม้ที่มีสรรพคุณเฉพาะแต่ละชนิด เพื่อใช้สำหรับรักษาโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ ดอกไม้พื้นถิ่นที่เป็นพืชสมุนไพรทั้ง 4 ชนิด ได้แก่ โคลงเคลง ดาหลา เอื้องหมายนา และซิมปอร์

                        Melastoma malabathricum L.                ชื่อพื้นเมือง kuduk-kuduk (โคลงเคลง)

                       Etlingera solaris (Blume) R.M.Sm.          ชื่อพื้นเมือง kantan (ดาหลา)

                       Costus speciosus (J.Koenig) Sm.             ชื่อพื้นเมือง tawar-tawar (เอื้องหมายนา) และ

                       Dillenia suffruticosa (Griff.) Mart.             ชื่อพื้นเมือง simpur (ซิมปอร์)

แสตมป์ออกวางจำหน่ายในวันที่ 25 ธันวาคม ค.ศ. 2003 แสตมป์ 1 ชุด มีทั้งหมด จำนวน 4 ดวงจำหน่ายในราคาท้องถิ่นดวงละ 20 เซนต์ หรือราคาชุดละ 80 เซนต์ (สกุลเงินดอลลาร์บรูไน; B$)

          แสตมป์แต่ละดวงนั้นแสดงให้เห็นรูปภาพที่สวยงามของดอกไม้พืชพื้นถิ่นที่เป็นสมุนไพรแต่ละชนิด พร้อมทั้งระบุชื่อวิทยาศาสตร์ และชื่อเรียกขานนามในภาษาพื้นเมืองของประเทศบรูไน โดยแสตมป์ดวงสุดท้ายระบุชื่อว่า ‘Dillenia suffruticosa (Griff.) Mart.’ และ ‘simpur’ ซึ่งเป็นดอกไม้ชนิดเดียวกันกับดอกไม้ประจำชาติของบรูไน แต่ในที่นี้ไม่ได้ระบุหรืออ้างถึงความสำคัญดังกล่าวหรืออาจจะเป็นนัยที่แฝงเร้นเชิงสัญลักษณ์

ครบรอบ 30 ปี ความสัมพันธ์ทางการทูต ญี่ปุ่น-บรูไน ค.ศ. 2014

         โลโก้สัญลักษณ์งาน ‘30^th Anniversary Japan-Brunei Friendship’ ออกแบบโดยคุณ Masaki Ogiwara โดยนำรูปลักษณ์ดอกไม้ประจำชาติของทั้งสองประเทศเข้ามาวางไว้เชื่อมต่อกันเป็นรูปวงรีอย่างโดดเด่น ทั้งรูปทรงดอก ทั้งสีสันที่สวยงามของดอกซิมปอร์สีเหลืองสดใสของประเทศบรูไน และดอกซากุระสีชมพูของประเทศญี่ปุ่น ภายในกรอบดอกไม้ทั้ง 2 ชนิด ระบุข้อความ 30^th Anniversary Japan-Brunei Friendship เปรียบดังความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดกันระหว่างทั้ง 2 ประเทศ ที่มีมาอย่างยาวนานตลอดระยะเวลา 30 ปี

         วันที่ 2 เมษายน ค.ศ. 2014 Autoriti Monetari Brunei Darussalam (ABMD) ได้เปิดตัวเหรียญกษาปณ์ที่ระลึกความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างประเทศบรูไนและประเทศญี่ปุ่น ในโอกาสครบรอบ 30 ปี ซึ่งบริษัท Japan Mint เป็นผู้ได้รับอนุญาตให้ผลิตเหรียญดังกล่าว โดยผลิตทั้งหมดจำนวน 5,500 เหรียญ จัดจำหน่ายในประเทศญี่ปุ่นจำนวน 5,000 เหรียญ และในประเทศบรูไนจำนวน 500 เหรียญ เหรียญกษาปณ์ที่ระลึกเป็นเนื้อเงินบริสุทธิ์ 99.9% ด้านหน้าเหรียญเป็นพระบรมฉายาลักษณ์สุลต่าน Haji Hassanal Bolkiah ของบรูไน ด้านหลังเหรียญเป็นรูปธงชาติของทั้ง 2 ประเทศ ดอกไม้สัญลักษณ์ประจำประเทศบรูไนดอก ‘Simpur’ และดอกไม้สัญลักษณ์ประจำประเทศญี่ปุ่นดอก ‘Sakura’ (cherry blossoms) มูลค่าที่ระบุไว้บนเหรียญราคา 30 เซนต์ (สกุลเงินดอลลาร์บรูไน; B$) หรือราคาประมาณ 2,400 เยน (สกุลเงินประเทศญี่ปุ่น) เหรียญน้ำหนัก 31.10 กรัม จัดจำหน่ายในราคาท้องถิ่นของประเทศบรูไนเหรียญละ 100 เซนต์ (สกุลเงินดอลลาร์บรูไน; B$)

       ข้อมูลดังกล่าวไม่ได้ระบุว่า ดอกซิมปอร์ที่ใช้เป็นต้นแบบสำหรับการออกแบบโลโก้สัญลักษณ์ และภาพดอกซิมปอร์ในเหรียญกษาปณ์ที่ระลึกนั้นหมายถึงดอกซิมปอร์ชนิดใด ระบุไว้เพียงแต่ว่า ‘Simpur’ ดอกไม้สัญลักษณ์ประจำประเทศบรูไน

Simpor ที่ใช้สื่อในเชิงสัญลักษณ์อื่น ๆ

          ในประเทศบรูไนรูปภาพของดอกซิมปอร์ที่มีสีเหลืองสดใส รูปภาพของผลซิมปอร์ที่มีความสวยงามและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวนั้น สามารถพบเห็นได้โดยทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นรถประจำทางสาธารณะที่ออกแบบและตกแต่งด้วยสติกเกอร์รูปภาพดอกซิมปอร์ หรือมักจะพบเห็นได้ตามแผ่นป้ายโฆษณาขนาดใหญ่ ในระหว่างที่มีงานเฉลิมฉลองที่สำคัญต่าง ๆ ของประเทศ และในรูปแบบอื่น ๆ อีก อาทิ

         Datastream Technology Communications: DSTcom

          - บริษัท; Datastream Technology Communications ใช้สโลแกนสำหรับโฆษณาเพื่อบ่งบอกความเป็นลักษณะอันเฉพาะตัวของบริษัทว่า ‘Simpur : Welcome to Brunei’s No. 1 Community & Lifestyle Portal’

          - บริษัทใช้รูปดอกซิมปอร์มาเป็นต้นแบบสำหรับการออกแบบโลโก้สัญลักษณ์ของบริษัท

          - บริษัทให้บริการการเข้าถึงอินเตอร์เน็ตผ่านทางสายโทรศัพท์และการเช่าสาย รวมถึงการเพิ่มมูลค่าบริการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีที่ใช้สำหรับการสื่อสารทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ ‘Simpurnet of DSTCom’

          - บริษัทจัดทำบัตรเติมเงิน (DST Recharge Cards) เป็นรูปภาพดอกไม้ ในชุด Easi ออกวางจำหน่ายในราคาท้องถิ่น บัตรเติมเงินราคา 10 ดอลลาร์บรูไน (B$10) และ 20 ดอลลาร์บรูไน (B$20) ได้ระบุคำบรรยายใต้รูปภาพผลของซิมปอร์ว่า ‘Bunga Simpur’ ซึ่งจะหมายถึงผลของซิมปอร์ชนิด D. suffruticosa (Griff.) Martelli ส่วนบัตรเติมเงินราคา 45 ดอลลาร์บรูไน (B$45) นั้น ระบุคำบรรยายใต้รูปภาพว่า ‘Buah dan Daun Simpur’ ซึ่งถ้าแปลความหมายตรงตามตัวอักษรจะได้ว่า “ผลและใบซิมปอร์ ทำให้ไม่สามารถระบุได้ว่าจากคำศัพท์ดังกล่าวหมายถึงซิมปอร์ชนิดใด

          Jabatan Telekom Brunei: JTB

          - บัตรโทรศัพท์ (Brunei Phone Cards) ของบริษัท Jabatan Telekom Brunei: JTB ใช้รูปภาพดอกซิมปอร์ พร้อมได้ระบุคำบรรยายใต้รูปภาพว่า ‘SIMPUR of BRUNEI DARUSSALAM’ จำหน่ายในราคาท้องถิ่น บัตรราคา 5 ดอลลาร์บรูไน (B$5) และยังมีโลโก้ของการจัดงานการประชุม APEC ปี ค.ศ. 2000 ที่ประเทศบรูไนเป็นเจ้าภาพ

รอตามติดบทความวิเคราะห์เรื่องของดอกซิมปอร์ ดอกไม้ประจำชาติของบรูไนดารุสซาลาม ได้ต่อใน Ep. 3/3
 ในโอกาสต่อไปครับ

กวีศิลป์ คำวงค์