เกษตรทฤษฎีใหม่ขั้นก้าวหน้า
หลักการทฤษฎีใหม่ขั้นต้นในการจัดสรรที่อยู่อาศัย และทำกินดังที่เคยนำเสนอไปก่อนหน้านี้ เป็นทฤษฎีใหม่ขั้นที่หนึ่ง
ถัดจากนั้นก็สามารถพัฒนาสู่ขั้นตอนที่สอง ที่มีหลักการคือ
“ เมื่อเกษตรกรเข้าใจในหลักการและได้ปฏิบัติที่ดินของตนเองจนได้ผลแล้วก็ต้องเริ่ม ขั้นที่สอง คือ ให้เกษตรกรรวมพลังกันในรูปกลุ่ม หรือสหกรณ์ร่วมแรงในการผลิต การตลาด การเป็นอยู่ สวัสดิการ การศึกษา สังคม และศรัทธาเพื่อให้พอมีกินมีใช้ ช่วยให้ สังคมดีขึ้นพร้อมๆ กันไม่รวยคนเดียว”
(พระราชดำรัสเมื่อวันที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๓๘)
การรวมกลุ่มของเกษตรกรในทฤษฎีใหม่ขั้นที่สองจะมีขั้นตอนดำเนินการดังนี้
1. การผลิต ที่เกษตรกรจะต้องร่วมมือในการผลิต โดยเริ่มตั้งแต่ขั้นเตรียมดิน การหาพันธุ์พืช ปุ๋ย การจัดการน้ำ และอื่นๆ เพื่อการเพาะปลูก
2. การตลาด เมื่อมีผลผลิตแล้วจะต้องเตรียมการต่าง ๆ เพื่อการขายผลผลิตให้ได้ประโยชน์ ตลอดจนการร่วมกันขายผลผลิตให้ได้ราคาดีและลดค่าใช้จ่ายลง และเป็นการตัดวงจรของปัญหาเรื่องพ่อค้าคนกลาง
3. การเป็นอยู่ ในขณะเดียวกันเกษตรกรต้องมีความเป็นอยู่ที่ดี สมฐานะ
4. สวัสดิการ แต่ละชุมชนมีสวัสดิภาพและบริการที่จำเป็น หรือมีกองทุนไว้ให้สมาชิกในยามจำเป็น
5. การศึกษา ชุมชนควรมีบทบาทในการส่งเสริม เช่น มีกองทุนเพื่อการศึกษาเล่าเรียนให้แก่ เยาวชนของชุมชน ที่เน้นให้นักเรียนดำรงชีวิตแบบพึ่งพาตัวเองได้
6. สังคมและศาสนา ที่เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชุมชน
เมื่อผ่านขั้นที่สองนี้เกษตรกรจะมีรายได้ที่ดีขึ้น จะมีการหาแหล่งทุนเข้ามาเพื่อช่วยรวมกลุ่มสหกรณ์ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของสมาชิกให้ดีและมั่นคงยิ่งขึ้น ซึ่งจะได้ประโยชน์ทั้งสองฝ่ายทั้งแหล่งทุน และเกษตรกรสมาชิกเอง