“พญาลวงหรือตัวลวง” ศิลปกรรมล้านนา

  • 27/03/2024
  • จำนวนผู้ชม 90 คน

ภายในอุทยานหลวงราชพฤกษ์ของเรามีการจัดแสดงองค์ความรู้ด้านศิลปกรรมล้านนา และหนึ่งในศิลปกรรมล้านนาที่เรารู้จักกันดีก็คือ “หอคำหลวง”

วันนี้แอดมินจะพาทุกท่านไปรู้จักกับศิลปกรรมล้านนาอีกอย่างหนึ่งที่ตกแต่งบนประตูทางเข้าและตามชายคาหลังคาของหอคำหลวง นั่นก็คือ “พญาลวงหรือตัวลวง” 

“พญาลวงหรือตัวลวง”  เป็นสัตว์ในตำนานตัวหนึ่งที่ปรากฏอยู่ในศิลปกรรมล้านนา และมักถูกเข้าใจว่าเป็นพญานาค  แต่หากดูรายละเอียดแล้วจะพบว่า มีความแตกต่างกันตรงที่พญาลวงนั้นจะมีลักษณะคล้ายมังกรและพญานาครวมกัน และเชื่อกันว่าคำว่า “ลวง” มาจากคำว่า “เล้ง” ที่แปลว่า “มังกร”จะมีสี่ขาอย่างมังกร มีหู มีปีก และมีเขา ซึ่งสันนิษฐานว่า "พญาลวง" รับรูปแบบมาจากศิลปกรรมของจีน โดยมีความหมายถึง พลัง อำนาจ ความยิ่งใหญ่ และเพศชาย อีกทั้งในยามค่ำคืนที่มองเห็นฟ้าแลบบนท้องฟ้า มองดูแล้วมีความงดงามอย่างมาก ชาวล้านนามักเรียกขานความงามจากปรากฎการณ์นี้ว่า “ลวงเล่นฝ้า”

พญาลวง เป็นสัตว์มงคลในด้านของความเชื่อที่หมายถึงการให้น้ำให้ฝน  จึงกลายมาเป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์ในการหล่อเลี้ยงชีวิต พืชพรรณธัญญาหาร  โดยงานศิลปกรรมของตัวลวงในล้านนานั้น ปรากฏให้เห็นในบริเวณดาวเพดานของวัดและส่วนหลังคาของวัด ซึ่งมีจุดประสงค์เพื่อต้องการแสดงถึงท้องฟ้าและความอุดมสมบูรณ์สิริมงคล  และหากลูกเพจท่านใดสนใจศิลปกรรมล้านนาของตัวลวง สามารถเข้าชมได้ในบริเวณของหอคำหลวง อุทยานหลวงราชพฤกษ์ได้ทุกวัน เวลา 08.00-18.00 น.

มูลนิธิโครงการหลวง
สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
เครือเจริญโภคภัณฑ์
ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร
ธนาคารแห่งประเทศไทย
gistda
ธนาคารกรุงไทย