พอฝนเริ่มตก เรามักจะเห็นเหล่าแมลงบินขึ้นมาเล่นไฟ ตามหน้าบ้าน หรือริมทางเต็มไปหมด วันนี้ราชพฤกษ์ สคูลเรามีเกร็ดความรู้เกี่ยวกับแมลงชนิดนึง ที่พอหลังฝนแรกของฤดูฝนตกได้ไม่กี่วัน ก็จะบินขึ้นมา และเรามักจะเห็นชาวบ้านเก็บไปจำหน่าย หรือประกอบอาหาร ซึ่งราคา ก็สูงไม่เบาเลยทีเดียว ที่พูดถึงนี้ก็คือ ..."แมลงมัน"
..............
"แมลงมันคือ"
พูดถึงแมลงมันอาจจะฟังดูไม่คุ้นหูซักเท่าไหร่ แต่หากเรียก "แมงมัน" หลายคนอาจจะร้อง อ๋อออ..กันเลย
แมลงมัน ถือเป็นมดชนิดหนึ่ง เป็นมดในกลุ่มสกุล Carebara มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ เรียกว่า Carebara castanea มักพบในพื้นที่ ภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีชื่อท้องถิ่นเรียกกันว่า "แมงมัน"
..............
"หน้าตาแมลงมัน...ที่เราเห็น"
แมลงมันที่เราเห็นมีลักษณะต่างกัน ทั้งสี รูปร่าง และขนาด ซึ่งแมลงมันนั้นมีทั้ง
เพศเมีย (Female) มีลำตัวมีสีน้ำตาลเข้ม ส่วนหัวจะเป็นสีน้ำตาลเข้มทึบกว่าลำตัว ผิวมัน
เพศผู้ (Male) ขนาดตัวจะเล็กกว่าเพศเมีย ลำตัวสีเหลืองน้ำตาล ส่วนหัวสีจะไม่ต่างจากลำตัว
มดงาน (Worker) ลำตัวสีเหลืองอ่อน ขนาดเล็กมาก ความกว้างลำตัวเล็กกว่าเพศผู้มากกว่า 8 เท่า ด้านล่างของท้องปล้องสุดท้ายมีเหล็กในเป็นแผ่นเรียวแหลมยื่นออกมา
..............
"ธรรมชาติของแมลงมัน"
แมลงมันเป็นมด ที่มีช่วงชีวิตส่วนมากอยู่ในดิน แต่หนึ่งปีจะมีฤดูผสมพันธุ์หนึ่งครั้งในช่วงต้นฤดูฝน ประมาณช่วงเดือนเมษายน - พฤษภาคมของแต่ละปี ที่แมลงมันเพศผู้และเพศเมียขึ้นมาจากใต้ดินเพื่อผสมพันธุ์และสร้างรังใหม่
..............
"แมลงมัน...มดเศรษฐกิจ"
แมลงมันนิยมนำมารับประทาน ซึ่งทานได้ทั้งในระยะตัวอ่อน ดักแด้ และตัวเต็มวัย (ตัวเมีย) อีกทั้งอุดมไปด้วยคุณค่าทางอาหาร โดยเฉพาะโปรตีน และสามารถเก็บได้ครั้งเดียวต่อปี ประกอบกับมีการขุดระยะตัวอ่อนและดักแด้ของแมลงมันที่ชาวบ้านเรียกว่า "ไข่แมงมัน" ที่นิยมรับประทานเช่นกัน ออกมาทานและขายก่อนที่จะเป็นตัวเต็มวัย ทำให้แมลงมันระยะตัวเต็มวัยเพศเมียที่รับประทานกันมีปริมาณลดลง จึงทำให้แมลงมันมีราคาที่ค่อนข้างแพง
