“มิตรภาพที่แท้จริง” ความหมายตามภาษาดอกไม้ของเจอราเนียม ไม้ดอกช่อซี่ร่มที่มีดอกสีสันฉูดฉาดแต่สดใส ทั้งสีขาว ชมพู แดง ม่วง ส้ม โอล์ดโรส และในหนึ่งๆ สีก็มีอยู่หลายเฉด เมื่อนำไปจัดช่อดอกไม้ก็ดูดี ปลูกประดับแปลงกลางแจ้งก็โดดเด่นไม่น้อย นอกจากความสวยงามแล้ว “เจอราเนียม…ไม้ดอกกันยุง” สรรพคุณที่ใครๆ ก็นึกถึงเมื่อพูดถึงดอกไม้ชนิดนี้ แล้วกันยุงได้อย่างไร และมีสรรพคุณอะไรอื่นๆ อีก เรามาทำความรู้จักกับเจอราเนียมให้มากขึ้นกันดีกว่าค่ะ
เจอราเนียม (Geranium) หรืออีกชื่อหนึ่งว่า ปากนกกระเรียน เนื่องจากมีลักษณะลำต้นสูงยาว เหมือนขาของนกกระเรียน และปลายฝักเป็นจะงอยแหลมคล้ายกับปากของนกกระเรียน สูงประมาณ 60 ซม. ลำต้นอวบน้ำ แตกกิ่งก้านเป็นพุ่มแน่น ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเวียนสลับแน่นบริเวณปลายยอด ใบเป็นรูปทรงกลม เจอราเนียมมีถิ่นกำเนิดในแอฟริกาใต้ และประเทศออสเตรเลีย ในปัจจุบันที่ปลูกกันมักเป็นลูกผสม ซึ่งเป็นไม้ดอกที่เจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่ที่มีอากาศหนาวเย็น โดยจะออกดอกให้ชมในช่วงเดือนธันวาคม-กุมภาพันธ์ของทุกปี
ส่วนจะไล่ยุงได้อย่างไรนั้น มาไขข้อสงสัยกันเลยค่ะ น้ำมันหอมระเหยที่พบในใบของเจอราเนียมที่มีกลิ่นคล้ายตะไคร้จะฟุ้งกระจายออกมาตามธรรมชาติ ช่วยไล่ยุงในช่วงเวลาพลบค่ำเป็นต้นไป เมื่อนำไปปลูกไว้รอบบ้าน ทำให้ยุงไม่บินเข้าใกล้ ด้วยวิธีการง่ายๆ แบบไร้สารเคมี จึงปลอดภัยกับทุกคนนั่นเอง
และส่วนของน้ำมันหอมระเหยเจอราเนียม (Geranium Essential Oil) ที่ใช้เป็นเครื่องหอมมาตั้งแต่สมัยโบราณนั้น แบ่งออกเป็น 2 ชนิดที่แตกต่างกันตามองค์ประกอบทางเคมีของน้ำมันหอมระเหย คือ Geranium Bourbon และ Geranium Rose ซึ่งมีข้อแตกต่างคือ Geranium Rose จะมีองค์ประกอบของ geraniol อยู่ในปริมาณมาก มีสีเหลืองอ่อนๆ มีกลิ่นหอมสดชื่นของดอกไม้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลิ่นที่คล้ายคลึงกับดอกกุหลาบ จึงทำให้ได้รับความนิยมในอุตสาหกรรมเครื่องหอมเป็นอย่างมาก ส่วน Geranium Bourbon จะมีส่วนของ citronellol อยู่ในปริมาณมาก จะมีสีเขียวอ่อนๆ ทำให้มีกลิ่นหอมออกไปทางแนว citrus-like มากกว่า โดยสกัดมาจากส่วนของใบและดอก ด้วยวิธีการกลั่นด้วยไอน้ำ ซึ่งเป็นวิธีการที่นิยมมากที่สุดและได้น้ำมันหอมระเหยที่มีคุณภาพดี มีความบริสุทธิ์ 100 % สำหรับคุณสมบัติของน้ำมันหอมระเหยเจอราเนียมนั้น ช่วยลดอาการอักเสบ ลดเลือนรอยแผลเป็น ปรับสภาพอากาศและขจัดกลิ่นไม่พึงประสงค์ น้ำมันหอมระเหยมีคุณสมบัติช่วยรักษาสมดุลของสภาพอารมณ์และจิตใจของระบบประสาท จึงช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย ในขณะเดียวกันก็ช่วยกระตุ้นร่างกายให้เกิดการตื่นตัว ช่วยให้มีสมาธิ จึงทำให้น้ำมันหอมระเหยเจอราเนียมได้รับความนิยมอย่างมากในการนำไปใช้ในกลุ่มคนทำงาน หรือผู้ที่มีเวลาในการพักผ่อนน้อย เพื่อช่วยผ่อนคลายอารมณ์เหนื่อยล้าจากการทำงาน และช่วยให้มีพลังพร้อมทำงานได้ต่อไป ส่วนคุณสมบัติทางด้านความงามและการบำบัดรักษานั้น ด้วยคุณสมบัติที่ช่วย กระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต ได้เป็นอย่างดีจึงทำให้เจอราเนียมได้รับความนิยมในการนำไปใช้เป็นผลิตภัณฑ์ปาสำหรับนวดตัวคลายความตึงเครียดของกล้ามเนื้อ ช่วยปรับปรุงระบบไหลเวียนเลือด รวมถึงนำไปทำผลิตภัณฑ์ลดสัดส่วนโดยใช้นวดเพื่อสลายเซลลูไลท์ในส่วนต่างๆ ของร่างกาย เช่น ช่วงท้องหรือตามต้นขาได้อีกด้วย
ไม้ดอกเมืองหนาวที่นำมาจัดแสดงภายในอุทยานหลวงราชพฤกษ์ มาจากความร่วมมือของสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน) ร่วมกับมูลนิธิโครงการหลวง ส่งเสริมให้เกษตรกรบนพื้นที่สูงเพาะปลูก เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต สร้างอาชีพและสร้างรายได้ที่มั่นคงและความเป็นอยู่ที่ดีแก่เกษตรกร ตลอดจนพื้นฟูและอนุรักษ์สภาพแวดล้อมให้มีความอุดมสมบูรณ์
จะเห็นได้ว่าเจอราเนียมนอกจากจะปลูกเพื่อความสวยงามแล้ว ยังมีคุณสมบัติอื่นๆ อีกมากกมาย โดยส่งตรงมาจากศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหนองเขียว ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่โถ และโครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงแม่สลอง สามารถชมความงามของเจอราเนียมได้ตลอดเทศกาลชมสวน (Flora Festival 2020) ภายใต้แนวคิด “ความสุขจากยอดดอย” ณ อุทยานหลวงราชพฤกษ์ จังหวัดเชียงใหม่
ข้อมูลอ้างอิง
อุทยานหลวงราชพฤกษ์. ข้อมูลพรรณไม้. [ระบบออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก http://www.royalparkrajapruek.org/Plants
BOTANICESSENCE Essential Oils. [ระบบออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://www.botanicessence.com/essential-oil/home/profiles/essential_oil/Geranium%20Rose.jsp
